Kunstmatige intelligentie (AI) komt steeds vaker opduiken in HR-processen en bedrijfstoepassingen: denk aan cv-screening, automatische taakverdeling, chatbots, voorspellingen op basis van data. Er zijn een aantal juridische en ethische aandachtspunten.
Transparantie: recht om te weten
Werknemers moeten duidelijk geïnformeerd worden wanneer AI wordt ingezet. Welke beslissingen worden genomen door algoritmes? Wat is de rol van menselijke tussenkomst? De AI Act (Europese verordening) verplicht transparantie, zeker bij systemen met hoog risico zoals selectietools.
Menselijke controle en correctie
AI mag helpen met analyses en suggesties, maar beslissingen mogen niet volledig geautomatiseerd zijn zonder menselijk toezicht. Fouten in data of algoritmische bias mogen geen onherstelbare gevolgen hebben.
Vaardigheden en opleiding
Sinds 2 februari 2025 geldt dat alle werknemers die met AI werken “'voldoende kennis'moeten hebben van dat systeem.
Maar wat 'voldoende' betekent, is niet eenduidig.
Geen vervanging van werk, maar versterking
AI mag nooit de verkapte motivatie zijn om mensen te ontslaan of functies drastisch te verschralen. In sectoren met zware beroepen of fysiek werk moet AI dienen als ondersteuning, niet als excuus voor besparingen op arbeidskracht.
AI met winst, niet tegen ons
AI biedt kansen om repetitieve taken te verlichten en processen te optimaliseren. Maar zonder bewaking, inspraak en garanties kan het ook leiden tot ongezonde controle, ongelijkheid en verlies van zeggenschap. Als vakbond blijven we waakzaam. We vragen: overleg, transparantie, menselijke toetsing en duidelijke rechten wanneer algoritmes beslissen over jouw job, beoordeling of toekomst.
